آجرها انواع مختلفی دارند و هرکدام بنا بر ساخت و طرز تهیه اش استحکام و کاربرد خاص خودرا دارد

آجرنسوز،آجری که بازار را تصاحب کرد

برای ساخت خانه و مکان های مختلف از دیر باز به فکر استفاده از ابزار هاو مصالحی بوده اند که دارای استحکام،تنوع،زیبایی بوده باشد.به همین دلیل انسان ها در پی آزمایشات مختلف برای استفاده از این مصالح است تا استحکام و راحنی آنهارابسنجد بنابراین از سنگ و چوب و انواع دیگر استفاده کرده تا به امروز که با کشف آجر جدید به نام آجرنسوز توانسته اندتفریبا دربرابر آتش سوزی مقابله کنند و استحکام ساختمان را بالاببرند.در این مقاله با انواع آجر و چگونگی تولید آن آشنا میشویم:

آجر، از دیرباز تاکنون به عنوان یکی از مهم ترین مصالح ساختمانی مد نظر معماران و علاقه مندان به بازسازی ساختمان بوده است. به جرئت می توان گفت که آجر، از دوران باستان تاکنون بیش ترین کاربرد را در کلیه ساختمان ها داشته است. در حقیقت آجر سنگی مصنوعی است که از فرآیند پختن خاک رس حاصل می شود. آجر امروزه نیز در ساختمان کاربردهای زیادی دارد. آجر در کرسی چینی، دیوارسازی ها، ستون های قطور، پایه، جرز، قوس ها و پوشش انواع طاق ها و گنبدها و هم چنین دیوارکشی ها و طاق نماسازی ها، کفپوش ها و بسیاری از موارد دیگر نظیر اسکلت سازی و نمای بناهای بزرگ همانند مساجد، مدارس، پل ها و کاروان سراها و .. به کار رفته و می رود.آجر یکی از مصالح ساختمانی از دیرباز مورد استفاده بوده است و قدیمی ترین مصالح ساخته ی دست بشر به شمار می آید. مصرف آجر به عنوان مصالح ساختمانی در ایران سابقه باستانی دارد. آجرهای رسی اولین و فراوان ترین آنها می باشد و قدمتی چند هزار ساله دارد.نمونه های زیبا و با عظمت کاربرد آجر در معماری ایران باستان نماینده ی پیشرفت درخشان ایرانیان در تولید و مهندسی کاربرد این مصالح است. در این میان می توان از زیگورات چغازنبیل، ایوان مدائن، مسجد جامع اصفهان و یزد و رباط شرف (موزه ی آجر کاری ایران) نام برد.

ابعاد آجر به گونه ای است که به راحتی در یکدیگر قفل و بست شده، این خاصیت کیفیت های مهندسی بیشماری از جمله در محل اتصال دو دیوار به یکدیگر به وجود می آورد. این ویژگی ها باعث شده که این مصالح به منظور اجرای دهانه های وسیع به صورت قوس، طاق و گنبد که از زمان قبل از ساسانیان در ایران رواج داشته است، کارایی منحصر به فردی داشته باشد.

خواص آجر باعث شده که به عنوان مصالح پر کننده ی دیوار، سقف و ... پرمصرف ترین مصالح باشد. زیبایی آجر و الگوی حاصل از آجر چینی باعث شده است که به صورت نما در داخل و خارج بنا مورد استفاده قرار گیرد و هویت خاصی به ساختمان ببخشد.

آجرها انواع مختلفی دارند و هرکدام بنا بر ساخت و طرز تهیه اش استحکام و کاربرد خاص خودرا دارد.هرکدام از آجرها برای استفاده خاصی ساخته میشود که بنابرکاربرد خود میتوان آنرا خریداری کرد.

آجر چگونه ساخته می شود؟

همان گونه که گفتیم، آجر حاصل فرآیند پختن خاک رس است. به صورت خلاصه می توان گفت که ابتدا بایستی خاک رس با کیفیت مطلوب برای ساخت آجر فراهم شود. پس از آن این خاک عمل آوری شده و گل خاک رس ساخته می شود. در مرحله بعدی بایستی قالب گیری یا خشت زنی انجام شود. این خشت ها در گام بعدی بایستی خشک شود. پس از خشک شدن به آن خشت خام می گویند. در مرحله نهایی این خشت های خام به کوره های آجرپزی منتقل شده و طی یک فرآیند پخته گردیده و تبدیل به آجر می شوند.

خشت خام آجر

کوره های آجرپزی

کوره های آجرپزی انواع مختلف داشته و به همین دلیل آجرها نیز کیفیت ساخت متفاوتی دارند. کوره های آجرپزی به طور کلی به دسته طبقه بندی می شوند:

۱- کوره های آجرپزی با آجر ثابت و آتش ثابت

در این نوع کوره ها آجرها به صورت دایره وار چیده شده و تشکیل یک برج آجری می دهند. آتش درون این کوره، باعث می شود که فرآیند پخته شدن آجرها انجام شود.

۲- کوره های آجرپزی با آجر ثابت و آتش رونده

در این کوره ها آجرها در طول کوره ریخته شده و آتش درون آن حرکت می کند. فرآیند حرکت این آتش درون کوره باعث پخته شدن آجرها می گردد.

۳- کوره های آجرپزی با آتش ثابت و آجر رونده

این کوره ها بیش تر حالت مکانیزه دارند. در این کوره ها یک تونل آتش وجود دارد که در وسط این تونل، آتش با حجم زیادی به وسیله گاز ایجاد می شود. در این کوره از یک سو آجرهای نپخته وارد شده و از سوی دیگر آجرهای پخته شده خارج خواهند شد.

انواع آجر

آجر انواع مختلفی دارد. البته بایستی توجه داشت که می توان انواع مختلف آجر را از لحاظ رنگ، ابعاد، جنس و سایر موارد بررسی کرد. با این حال، آجر را می توان به دو دسته زیر تقسیم بندی نمود:

آجرهای فشاری

آجرهای ماشینی

آجر فشاری

آجرهای فشاری برای کلیه کارهای ساختمانی همانند گری چینی (دیوارهای باربر، حایل و تیغه چینی) و استفاده در طاق ضربی و سایر موارد مناسب است. سطوح این نوع آجر کاملا ناصاف است و به همین دلیل به نام آجر گری معروف است. در نتیجه، دیوارچینی با این آجر را گری چینی می نامند. با این حال چون اولین بار در ایران، روس ها از این آجرها برای ساخت سربازخانه در کشور استفاده کردند، این آجرها به نام آجر قزاقی شناخته می شوند.در مورد علت نام گذاری آجر گری، حرف و حدیث فراوان است. با این حال گفتنی است که ظاهرا در ابتای تولید این نوع آجر با دست زده می شده است. در هنگام فرآیند ساخت، کارگران می بایست گل را به گوشه های قالب فشار می دادند تا قالب آجر را به خوبی پرکند. به همین دلیل به آن آجر فشاری می گویند. این آجرها با ابعاد ۲۱×۱۰×۵٫۵ سانتی متر تولید و عرضه می شوند.

این آجرهای فشاری خود انواع مختلف دارند که به طور مختصر این انواع را در زیر شرح می دهیم:

الف) آجر سبز

این نوع آجر معمولا در سفت کاری و زیرکاری ساختمان به کار می رود و به روش دستی تهیه می شود (آجر گری). این نوع آجر برای کلیه کارهای ساختمانی مانند گره‌چینی، طاق ضربی، دیوارهای حمال و تیغه چینی مناسب است.

این نوع آجر از نوع فشاری است. با این حال با توجه به این که این آجر در کوره در معرض حرارت بیش تری بوده است، بسیار عالی پخته شده است. رنگ این آجر کبود و کمی متمایل به سبز است و به همین علت به نام «آجر سبز» شناخته می شود. این آجر بسیار محکم و بادوام است و در رده آجرهای مرغوب دسته بندی می شود. این آجر معمولا در قسمت هایی که نیاز به مقاومت بیش تری است، مورد استفاده قرار می گیرد.

ب) آجر جوش

اگرچه پیش از پختن آجرها باید با تدابیر ویژه آن ها را خشک کرده تا از به هم پیوستن خشت ها در طول فرآیند پخت جلوگیری شود، با این حال خطر به هم پیوستن همواره وجود دارد. معمولا به هم پیوستن آجرها بیش تر در نزدیکی شعله کوره های آجرپزی اتفاق می افتد. در این محل ها، آجرهای آن محل ذوب شده و شکل هندسی خود را از دست می دهند. این امر سبب به هم چسبیدن می گردد. علی رغم به هم چسبیدن این آجرها، این توده آجرهای به هم چسبیده بسیار مقاوم هستند. به همین جهت سعی می شود که از ن در پی سازی و زیرسازی استفاده گردد.

ج) آجر خام

همان گونه که از نام آن پیدا است، فرآیند پخت این آجرها در طول عملیات پخت تکمیل نگردیده است. به همین دلیل رنگ این آجرها بین رنگ خشت خام و آجر نهایی می باشد. با این حال این آجر از نوع کاملا نامرغوب بوده و نبایستی در فرآیند آجرچینی از آن استفاده شود. این آجرها بایستی مجددا پخته شوند و معمولا در کوره های آجرپزی در همان جای قبلی خود چیده می شوند.

آجر ماشینی

این آجر با رنگ های قرمز و سفید در بازار موجود بوده و در نماسازی مصرف می گردد. تفاوت این نوع آجر با آجر فشاری در جنس سفال و سوراخ هایی است که در آن تعبیه شده است. بسیاری با خود این سوال را همیشه مطرح می کنند که علت وجود این سوراخ ها برای چیست؟ در حقیقت این سوراخ ها فواید گوناگونی دارند. از جمله این که این سوراخ ها سبب سبکی بیش تر آجر شده و باعث می شوند که چسبندگی این آجرها با ملات تا حد زیادی افزایش یابد. این آجرها دارای گوشه های تیز و سطوح صافی هستند.

برخی این آجرها را به صورت آجر رنگی نیز تولید می کنند. آجر رنگی با اضافه کردن اکسید فلزات تهیه می گردد. اگر در هنگام چیدن آجر در کوره پخت به صورت چپ و راست روی هم چیده شوند، آجر ابلق تهیه شده و روی آجر رگه های رنگی موربی مشاهده می گردد. این آجر در نماسازی کاملا زیبا بوده و با توجه به رنگ ها آن را نام گذاری نموده اند.

آجرهای ماشینی معمولا در ابعاد مختلفی تولید می شود. برخی از این آجرها ۸ سوراخه و برخی نیز ۱۰ سوراخه هستند.

در مجموع می توان گفت که جنس این آجرها نسبت به آجرهای فشاری شکننده تر بوده و خاصیت مکندگی آب آن ها به مراتب کم تر است. ابعاد این آجرهای ماشینی ۲۲×۱۱×۵٫۵ بوده و در ضخامت های ۳ و ۴ و ۵ سانتی متری در بازار عرضه می گردند.

آجر سفالی

این دسته از آجرها از نظر ساخت، شکل، رنگ و مشخصات فنی در نهایت دقت تهیه می شوند و بسته به شکل آنها در نقاط مختلف ساختمان استفاده می شوند. به علت جذب کم آب در آجرهای سفالی، به منظور چسبندگی مناسب با ملات، انواع سوراخ دار آنها را مورد استفاده قرار می دهند. از دیگر خواص آنها سبکی است که باعث بالا رفتن سرعت اجرا می شود.

آجر قزاقی

درباره ی نام آن گفته شده است که روسها پیش از جنگ جهانی اول در ایران قزاقخانه ها را با این نوع آجر می ساختند. رنگ این آجر معمولا سفید است و در نماسازی کاربرد دارد.

آجر های قدیمی

این نوع آجرها در قطعات بزرگ تولید می شده اند و علی رغم تهیه به روش دستی از کیفیت مناسبی برخوردار بوده اند.

آجر نظامی: به اندازه ی چهار آجر معمولی 5*50*50 در کف سالن های سرباز خانه ها در گذشته استفاده می شده است.

آجر ختایی: با ابعاد 5*25*25 در ساختمان های قدیمی در فرش کف حیاط و ...

آجر تخت (چهارگوش ایرانی): بزرگتر از آجر نظامی است که بطور عمده برای فرش کردن کف بکار برده شده است.

آجر شکری: یا آب انباری که در برابر رطوبت مقاوم است و در کار چیدن منبع آب انبار از آن استفاده می‌کردند.

آجر لعابی

آجر لعابی و هنر لعاب کاری از دیرباز در معماری ایرانی متداول بوده است. از مزایای لعاب افزایش مقاومت در برابر عوامل فرسایشی و هوازدگی است، بافت صاف وصیقلی آن مانع از نفوذ آب به درون آجر میشود و در برابر عوامل شیمیایی پایدارتر می شود.زمان لعاب کاری آجرها معمولا در انتهای مرحله ی خشک کردن می باشد و بدین صورت است که پوششی از یک ترکیب مواد معدنی روی یک یا چند سطح آجر پاشیده می شود. لعاب حل می شود و در یک دمای مشخص در آجر نفوذ می کند. پس از پختن، حاصل کار یک پوشش صیقلی است. انتخاب مواد اولیه در تولید آجر لعاب دار اهمیت زیادی دارد. درصورت عدم انتخاب مناسب اگر ضریب انبساط و انقباض آن با آجر متفاوت باشد به سرعت ترک بر می دارد.

حال به معجزه اختراعات انسانی یعنی ساخت آجرنسوز می پردازیم.آجر نسوزاز موادی تهیه و تولید شده که دربرابر حرارت مشخصی مستحکم و غیر قابل اشتعال است 

آجر نسوز

مواد اولیه و روند تولید آجر نسوز برحسب محل مصرف، حرارت کوره، محیط شیمیایی، فشار، سایش و تغییرات درجه دما متغیر است و با حداقل مواد گداز آور تهیه می شود. در واقع از انواع خاک های نسوز تهیه می‌شود. این آجرها بسته به موارد مصرف متعددی که دارند، در اندازه های مختلف تولید می گردند. البته بایستی به این نکته توجه داشت که مقصود از نسوز بودن آجر به معنای مقاومت کامل این آجر در برابر آتش سوزی نیست. بلکه این آجر تنها تا حد معینی در برابر حرارت مقاومت می کند. طرز ساخت این آجر نیز بدین صورت است که اجسام نسوز مخلوط خاک رس، ماسه، منزیت و دولومیت را با یکدیگر مخلوط کرده و با گل رس و آهک شکفته و اکسید منزیم با هم می پزند.این نوع آجر معمولا در صنت ذوب آهن کارهای ساختمانی و هم چنین در بخاری ها، دیگ های بخار و حتی شومینه ها به کار می رود.

مواد نسوز و دیرگداز

به مواد معمولا سرامیکی و غیر فلزی گفته می شود که می توانند در درجه حرارت های بالا پایدار باشند. مواد نسوز باید قابلیت حفظ خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مورد نظر را در درجه حرارت های بالا و شرایط محیط عمل داشته باشند.آجر نسوز نما فقط برای نمای خارجی ساختمان نیست، بلکه در فضاهای داخلی و مرطوب مانند حمام و آشپزخانه و حتی کف نیز قابل استفاده است.

آجر سیمانی

از سیمان، شن و ماسه و در اشکال و اندازه های متفاوت ساخته می شود.

آجر ماسه آهکی

پایه ی مواد تشکیل دهنده ی آنها از سیلیکات کلسیم است، ساخته شده از ترکیب آهک و ماسه سیلیسی است و در شرایط فشار و بخار شکل می گیرند. این آجرها نباید در محیط های اسیدی یا نمک های قوی قرار بگیرند. در هنگام خشک شدن منقبض می شوند و به علت جذب آب بیشتر نسبت به سایر آجرها در پی سازی و کرسی چینی توصیه نمی شود.

کاربرد آجر در معماری داخلی

آجر یکی از مصالحی است که استفاده از آن، حسی طبیعی را در فضای داخلی ایجاد می کند. آجر به دلیل رنگ متنوع اش از قرمز تیره تا زرد کم رنگ، می تواند نماهای متفاوت با حس های متفاوت را در طراحی داخلی ایجاد کند.کاربرد آجر با طیف رنگی قرمز، می تواند حس گرما بخشی را در فضای داخل تقویت کند و در مناطق همیشه سرد می تواند انتخاب مناسبی برای پوشش دیوار باشد.

برخلاف بسیاری از مصالح که نیاز به روکش خارجی یا یک لایه از اندود برای نمای نهایی خود دارند، آجر یکی از مصالحی است که می تواند دست نخورده و بدون هیچ پوشش نهایی، در فضای داخلی استفاده شود. امروزه در طراحی و یا بازسازی فضاهای داخلی چهره ی آجرهای آسیب دیده یا رنگ می شود و یا همان طور دست نخورده باقی می ماند.با استفاده از آجر در یک فضای بسیار مدرن می توانیم یک حس نوستالژیک و یا روستیک را به فضا وارد کنیم.

هر آنچه باید در مورد آجر نسوز باید دانست

تا قبل از قرن بیستم از آجر های نسوز در صنعت استفاده می شد.کاربرد زیاد این نوع آجر در مصارفی همچون کوره ها و مکان هایی که درجه حرارت آن ها بسیار بالا بود قرار داشت.تا اینکه دیوار های پوشیده شده از آجر نسوز در دهه های آخر قرن بیستم علاقه افراد جلب کرد و از آن زمان به بعد روز به روز به تعداد علاقه مندان آن اضافه می شد.در چند سال گذشته اکثر معماران و ساختمان سازان به طور چشم گیری به سمت آجر نسوز جذب شده اند.از دیدگاه کارشناسان مصالح به کار رفته در ساخت یک ساختمان بسیار مهم است. مصالح به کار رفته اولاً باید مستحکم باشند و در کنار استحکام در برابر رطوبت، باران و حرارت مقاومت کافی را داشته باشند. امروزه  با پیشرفت سریع تکنولوژی در دنیا، شاهد پیشرفت‌های زیادی در صنعت ساختمان‌سازی هستیم. آجر نسوز یکی از جدیدترین آجرهایی است که در ساختمان‌سازی استفاده می‌شوداین متریال ساختمانی از خاک‌های چینی و نسوز بوده و در دمای 1500 سانتی‌گراد با ساختار مولکولی بسیار ظریف ساخته می‌شود. همان‌طور از نام آن مشخص است آجر نسوز در برابر حرارت مقاوم زیادی دارد و امکان از بین رفتن آن در هنگام آتش‌سوزی در حد صفر است. مواد تشکیل دهنده آجر نسوز کانی‌ها و پوکه‌های معدنی نسوز می‌باشد. این مواد را در اصطلاح نسوز می‌گویند؛ زیرا با حفظ خصوصیات فیزیکی و شیمیایی در درجه حرارت‌های بالا مقاوم است.

انواع آجر نسوز کدامند؟

آجرهای نسوز با توجه به ترکیبات به کار رفته در داخل آن به چند نوع تقسیم می‌شوند. می‌توان آجرهای نسوز را به چهار دسته کلی یعنی آجرهای سیلیسی، آجرهای نسوز ویژه، آجرهای نسوز قلیایی و آجرهای آلومینیومی تقسیم کرد.به آجرهایی که به وسیله خاک‌های سیلیسی تهیه می‌شوند به خاک‌های سیلیسی معروف هستند. مواد تشکیل دهنده این آجرها شامل اکسید سیلیسیوم، اکسید کلسیم، اکسید تیتانیوم و اکسید آهن است. از این آجر در داخل کوره‌های فولادسازی استفاده می‌شود.آجرهای نسوز ویژه شامل آجر نسوز اکسید کروم کوروندوم، آجر نسوز زیرکونیوم و آجر نسوز کروم می‌باشد. این آجرها از فلزات واسطه ساخته شده و کاربردهای خاصی در صنعت دارند.بیشتر مواد تشکیل دهنده آجرهای آلومینیومی از اکسید آلومینیوم یا آلومین است که با مقاومت حرارتی در حدود 1750 درجه در داخل کوره‌های ذوب فلزات و شیشه‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آجرهای قلیایی از اکسید منیزیم و سیلیسیم اکسید تهیه می‌شود. بیشترین کاربردها این آجرها در پوشش درونی کوره‌های باز فولادسازی، کوره‌های دوار سیمان‌سازی، کوره‌های ذوب است.

چگونه یک آجر نسوز را تشخیص دهیم؟

به کمک ظاهر آجرهای نسوز این امکان وجود دارد که شما بتوانید آن‌ها را از دیگر آجرها تشخیص دهید. این آجرها نسبت به آجرهای دیگر زبرتر، زمخت‌تر و بدون خاک اضافه است و همچنین این آجرها دارای دانه‌های زبر رنگی است. رنگدانه‌های موجود در روی آجر نسوز ترکیب‌های بسیار خاص و چشمگیری را ایجاد خواهد کرد که باعث جذابیت و زیبایی آجر می‌شود. یکی دیگر از راه‌های تشخیص آجرهای نسوز از راه رنگ آن‌ها است. رنگ آجرهای نسوز به صورت قرمز و قهوه‌ای است. اما به یاد داشته باشید تنوع رنگی این آجرها زیاد است و آجرهای نسوز در طیف رنگی مابین سفید و مشکی وجود دارند.

آجرهای نسوز چه کاربردهایی دارند؟

به دلیل مقاومت بالای این آجرها در برابر حرارت می‌توان در داخل کوره‌های صنعتی و شومینه‌ها که درجه حرارت در داخل آن‌ها بالا است، استفاده کرد. اما مهمترین کاربرد این آجرها را استفاده از آن‌ها برای نمای ساختمان است. بهره گرفتن از این آجرها در نمای ساختمان‌ها برتری ویژه‌ای نسبت به دیگر متریال‌ها دارد. بسیاری از معماران آجر نسوز را یکی از زیباترین متریال‌ها برای نمای ساختمان می‌دانند. استفاده از این متریال در نمای ساختمان مزایای زیادی را به همراه خواهد داشت که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مقاوم در برابر فرسایش، گرما و سرم

تنوع رنگی بسیار زیبا

مقرون به صرفه بودن

خطر سقوط مصالح در آن صفر است

نداشتن محدودیت اندازه به دلیل تنوع در طرح و الگو

عایق گرما و سرما که از اتلاف انرژی جلوگیری خواهد کرد

سازگار با محیط زیست

عایق صوت

رنگ طبیعی و ثابت در برابر اشعه خورشید

میزان جذب آب مناسب

مقاومت در برابر اسید و باز

مقاومت در برابر سایش، خراش و خراشیدگی

قیمت آجرهای نسوز به دلیل بالا بودن خاک نسوز به دلیل مشکلات و سختی تولید آن نسبت به آجرهای دیگر بالا است. برای نصب آجر نسوز می‌توانید از چسب، ملات و سیمان نیز استفاده کنید.

آجرهای نسوز چگونه ساخته می‌شود؟

مراحل ساخت آجر نسوز به شرح زیر است:

انتقال مواد معدنی به کارخانه آجرسازی

آسیاب کردن مواد معدنی به دانه‌هایی در حدود 20 میلی‌متر و انتقال به سالن آماده‌سازی

انتقال به داخل کوره‌های دوار جهت کلسینه کردن

انتقال مواد کلسینه شده به صورت شاموت به داخل حوضچه‌های ذخیره

دانه‌بندی به کمک آسیاب‌های تیغه‌ای

وارد کردن آن به میکسر جهت اضافه کردن چسب و دیگر عناصر مورد نیاز

بعد از رسیدن آن به رطوبت کافی به سیلوی ذخیره مواد هدایت می‌شود

هدایت مواد از طریق فید کشوئی، جهت مرحله قالب‌گیری

هدایت مواد به وسیله نوار نقاله‌های اتوماتیک به پرس‌های هیدرولیک و قالب‌گیری در دمای 400 تا 1400

پیرایش قسمت‌های زائد و انتقال به واگن‌های کوره

حرکت واگن‌ها به واحد پخت کوره (در این مرحله رطوبت به حد صفر می‌رسد)

آغاز عملیات پخت (زمان پخت بین 72 تا 170 ساعت در دمای 1200 تا 1500 درجه سانتی‌گراد می‌باشد)

خاموش کردن کوره‌ها و سرد شدن آجر به وسیله فن‌های خنک کننده

انتقال واگن به قسمت بسته‌بندی و کنترل کیفیت

جداسازی آجرها و انتقال به انبار

با توجه به مطالب گفته شده استفاده از آجرهای نسوز علاوه داشتن زیبایی می‌تواند بسیار مقرون به صرفه باشد و با استفاده از این آجرهای ساختمانی مقاوم و ماندگار داشته باشید و از زندگی در داخل آن لذت ببرید.

کاربرد آجر نسوز

هر زمان که افراد نیاز به بافتی زیبا و چشم گیر با زیبایی بی حد و مرز داشته باشند از آجر های نسوز استفاده می کنند.همچنین در چند سال اخیر آجر نسوز پای خود را به دکوراسیون داخلی هم باز کرده است.امروزه آجر نسوز پس از اینکه نما بیرونی تقریبا بیشتر خانه ها را به خود اختصاص داد، حالا به خوبی راه خود را به داخل خانه هم باز کرده است.امروزه معماران و طراحان دکوراسیون های داخلی از آجر نسوز در مواردی همچون اتاق خواب ، حمام ، اتاق نشیمن و… از آجر های نسوز استفاده می کنند.

از مهم ترین ویژگی های آجر نسوز ، قابلیت مقاومت بسیار بالای آن در برابر گرما و حرارت است.به همین دلیل باعث شد که آجر نسوز به غیر از مصارف آن در ساختمان ها در صنعت هم از آن استفاده شوم.موارد استفاده آجر نسوز در صنعت می توان به مواردی همچون : استفاده در انواع کوره ها ، منقل ها و تمامی صنعت هایی که با دمای بالا سر و کار دارند.

تعریف آجر نسوز

آجر نسوز از خاک چینیkaoli و نسوز تشکیل شده است.به دلیل استفاده از خاک چینی در آن ها ، دارای ساختار بسیار ظریف و متراکم است.تقریبا انواع آجر های نسوز در دمای ۱۵۰۰ درجه سانتی گراد تولید می شوند و در مقایسه با انواع آجر نما ها در مقابل شوره و تغییر رنگ کیفیت خوبی دارند.ویژگی بارز آجر های نسوز مقاوت بالا و حفظ ویژگی فیزیکی و شیمیایی در دما های بالا است.به به خاطر داشتم این ویژگی منحصر به فرد است که استفاده بسیاری از آن در شومینه ها ، کوره ها و در ساختمان هایی که در شرایط آب و هوایی نامناسبی هستند می شود.

مواد تشکیل دهنده آجر نسوز

از آن جایی که مواد پایه و اصلی آجر های نسوز کانی های معدنی و پوکه های معدنی می باشد که تماما نسوز هستند.معمولا این مواد سرامیکی و غیر فلزی هستند.و با توجه به استفاده از مواد معدنی مختلف ، آجر های نسوز در طیف هایی با مقاومت متفاوت عرضه میشود.تا دهه ۱۹۶۰ از کربن و خاک برای پوشش کوره ها استفاده می شد اما امروزه از آجر های نسوز استفاده می شود.

مزایای آجر نسوز در نمای بیرونی ساختمان

آجر های نسوز به دلیل دارا بودن مزیت های فراوان ، طرفدار زیادی بین معماران پیدا کرده است.در ادامه تعدادی از این مزیت ها را به طور کلی برای شما شرح می دهیم:

به علت پخت پخته شدن در دمای بالا ، مقاومت بسیاری در برابر گرما و سرمای محیط بیرونی دارد.به علت استفاده از مواد معدنی مختلف دارای طیف رنگی زیادی دارد که پس از استفاده نمای زیبایی به ساختمان می دهد.سبک بودن و سهولت در بارگیری و تحویل به مشتری.به علت جذب زیاد ملات و مصالح ، خطر سقوط مصالح از ساختمان را به صفر می رساند.به دلیل ساخت شدن آجر نسوز در اندازه های مختلف ، معمار هیچ محدودتی در دادن طرح های زیبا ندارد.به دلیل جذب گرما ، این آجر ها عایق های بسیار خوبی برای گرما و سرما هستند.از معروف ترین رنگ بندی های موجود در آجر های نسوز ، رنگ قرمز و قهوه ای است.

 کارخانه های تولید کننده آجر نسوز

در سطح کشور ایران کارخانه های متعددی هستند که اقدام به ایجاد خط تولید آجر نسوز کرده اند.

به طوری که همه آن ها از کیفیت و مرغوبیت کافی برخوردار نیستند اما در ادامه چند کارخانه معتبر تولید کننده آجر نسوز را معرفی خواهیم کرد.

آجر نما ادیب

کارخانه آجر نما ادیب یکی دیگر از کارخانه های تولید کننده آجر نما در سطح کشور است که در شهرک صنعتی حبیب آباد اصفهان فعالیت خود را از سال ۱۳۸۷ آغاز کرده است.در این مدت کم توانسته است بخش مهمی از بازار را تصاحب کرده و مشتریان خوبی را برای خود جذب کند.این شرکت با استفاده و بهره گیری از مواد معدنی درجه یک از معادن  برتر کشور توانسته است محصولاتی همچون آجر رسی و انواع آجر نما را با برترین و بهترین کیفیت ممکن در سرتاسر کشور به دست مشتریان خود با نازترین قیمت برساند. 

آجر نسوز آجرنیک

کارخانه آجر نسوز آجرنیک یکی دیگر از کارخانه های تولید کننده در سطح کشور است که محصولاتی همچون آجر های رسی ، آجر های گلبهی و انواع آجر نما را تولید می کنند.از انواع آجر نما های تولید شده در این کارخانه می توان به آجر های نسوز ، آجر نما انگلیسی ، آجر نما های شیل و … اشاره کرد.این کارخانه علاوه بر آجر نما ، آجر های رسی نیس تولید می کند که میتوان به آجر های لفتون – ده سوراخ اشاره کرد.مواد نسوز استفاده شده در خط تولید این کارخانه از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است که نتیجه آن آجر نما های نسوز با کیفیت بالا است.

 آجر نما نماچین

کارخانه آجر نماچین به عنوان یکی از برترین کارخانه ی تولید آجر در استان اصفهان است که فعالیت خود را از سال ۱۳۷۰ آغاز کرده است.این کارخانه تولیداتی همچون آجر های نسوز ، انگلیسی ، شیل ، لفتون ، سه گل و… دارد که از کیفیت مطلوبی برخوردار هستند.شرکت آجر نماچین با بیش از ۲۵ سال تجربه در زمینه تولید انواع محصولات آجری، موفق به راه اندازی خط تولید اتوماتیک آجر با کوره های پخت تونلی، کوره های پخت سریع و افزایش ظرفیت تولید اسمی تولید محصولات ساختمانی، تا ۳،۰۰۰،۰۰۰ متر مربع در سال، که افزون بر ۵۰۰ نوع آجر نما  می باشد، گردیده است.

 آجر نما کوثر سپاهان

کارخانه آجر نمای کوثر سپاهان یک کارخانه ی تولید آجر در شهرک صنعتی حبیب آباد است.این شرکت در حال تولید انواع آجر نما های نسوز ، انگلیسی ، شیل و…همچنین این شرکت اقدام به نصب آسیاب پاندولی نموده است ، که میتواند سنگ شیل را تا کمتر از ۶۰ میکرون پودر کند، به طوری که ناخالصی ها و مواد آهکی از بین رفته و نمیتواند به محصول زیان برساند؛ همچنین قادر به خردایش انواع خاک معدنی نیز می باشد.از امکانات این کارخانه می توان به معدن سنگ شیل ، تولید پودر شیل  و تهیه خاک نسوز و کوره تونلی تمام اتوماتیک اشاره کرد. 

از آنجایی که کشور ایران دارای معادن غنی از بهترین مواد معدنی ممکن است و کارخانه های تولید کننده آجر نسوز از بالاترین کیفیت خط تولید برخوردار هستند میتوان این نتیجه را گرفت که آجر نسوز در ایران آینده ای روشن در انتظار دارد.و از آن جایی که شرایط آب و هوایی و صنایعی که در ایران در حال کار هستند میتواند بازار خوبی برای فروش انواع آجر نسوز در سطح کشور باشد.

مهم ترین ویژگی آجر های نسوز مقاومت بالای آنها در برابر حرارت می باشد

در واقع با توجه به نام آجر نسوز کاملا مشخص می باشد که از خاک نسوز و چینی و در دمای 1500 درجه ای تهیه می گردد. آجرهای نسوز دارای تنوع بالا در رنگ و ابعاد هستند ، کاربرد اینگونه آجرها اغلب در نمای داخلی و نمای خارجی ساختمان ها، و همچنین به عنوان کف فرش می باشد که در این سال ها به طرز فوق العاده زیادی مورد استفاده معماران، انبوه سازان و پیمانکاران قرار گرفته است . این آجر با مقاومت حرارتی بالایی که دارد بیشتر در کورهها و پاتیل ها و عایقکاری صنعتی کاربرد فراوان دارد.

مواد تشکیل دهنده آجر نسوز :

مواد پایه بیشتر آجر های نسوز کانیهای معدنی مخصوص و پوکه های معدنی می باشند که نسوز هستند . این مواد مقاومت بالائی در برابر دما دارند . مواد اولیه در تولید آجر نسوز مواد نسوز نام دارد که معمولا سرامیکی و غیر فلزی هستند و می توانند در درجه حرارتهای بالا دوام بیاورند .  این آجرها دارای انواع مختلفی بوده که در زیر به آن اشاره شده :

1- آجر سیلیسی

 آجر هایی که از خاک سیلیسی تشکیل شده باشند

2- آجر نسوز ویژه 

مواد تشکیل دهنده این نوع آجر از فلزات واسطه می باشند و کاربرد های خاصی در صنعت دارند

3- آجر آلومینیومی

ماده تشکیل دهنده این آجرها اکسید آلومینیوم یا آلومین است که با مقاومت حرارتی مناسب تا  ۱۷۵۰ درجه سلسیوس و مقاومت در برابر قلیاها در پوشش داخلی کورههای ذوب فلز و آهن و شیشه سازی های بزرگ کاربرد دارد.

4- آجر نسوز قلیایی 

آجر های قلیایی از اکسید منیزیم و سیلیسیم دی اکسید تشکیل شده اند برای افزایش مقاومت گرمایی این نوع آجر ها  مقداری اکسید کروم و اکسید آهن را به این مخلوط اضافه می کنند. کاربرد این نوع آجرها بیشتر در پوشش درونی کوره های باز فولاد سازی، کوره های دوار سیمان سازی، قسمت بالایی کوره های ذوب شیشه و همچنین تهیه صنایع فلزات غیر آهنی می باشد.

نحوه نصب آجر های نسوز 

 هنگام نصب آجر های نسوز می توانید از چسب استفاده کنید یا اینکه از ملات و سیمان  برای نصب آجرهای نسوز استفاده کرد .  

مزایای آجر نسوز در نمای بیرونی:

1. در مقابل فرسایش و سرما وگرما مقاوم می باشد که دلیل آن هم پخت در دمای زیاد است.

3. چون این آجرها ها پخته می شوند شامل طیفهای رنگی زیبا هستند و در پایان کار زیبایی نما صد چندان می شود.

4. وزن سبک این آجرها باعث می شود که نیازی به نگهدارنده و ایجاد هزینه های اضافی نشود .

5.به دلیل جذب بالای آجر نسوز با ملات و سیمان هرگز سقوط نخواهد کرد .

6. هرنوع طرح و الگویی را میتوان با آجر اجرا کرد ومحدودیت اندازه در محل نصب ندارد.

7. به دلیل عایق بودن از اتلاف انرژی در تمام فصول جلوگیری می کند .

رنگ آجر های نسوز

تنوع رنگ در آجر های نسوز زیاد بوده و از مشکی گرفته تا سفید می توانند تغییر رنگ داشته باشند اما پر کاربردترین رنگ ها در این آجر رنگ قرمز و قهوه ای می باشد . حتی وجود رنگ های زنده و به رنگ طبیعت هم در آجر های نسوز به چشم می خورد که باعث می شود نمایی منحصر به فرد ایجاد شود.

قیمت آجر نسوز

قیمت آجرهای نسوز نسبت به سایر آجرها بالاتر بوده و دلیل آن هم بالا بودن قیمت خاک نسوز است. البته قیمت خاک نسوز هم به دلیل مشکل بودن تولید آن بالا می باشد.

برای نماهای داخل ساختمان آجرهای نسوز با سبک های متنوعی تولید می شود؛ که هریک از این سبک ها، از فرهنگ، روحیات و علایق مردم آن منطقه جغرافیایی الهام گرفته است. 

در طراحی داخل منزل با استفا ه از سبک کلاسیک آجر نسوز، ، در حقیقت به سبک معماری غرب روی آورده ایم. این معماری از اهداف امپراتوری یونان و روم، بر مبنای "نظم، تقارن و تعادل" بوجود و در دوره رنسانس دوباره مورد استفاده معماران آن زمان قرار گرفت .

طراحی دکوراسیون داخلی به سبک کلاسیک با استفاده از آجرهای نسوز، که با نظم و چینش منظمی در کنار یکدیگر باشند، نمایی باشکوه و خیره کننده را در معرض دید دیگران بوجود می آورد .

دکوراسیون داخلی به سبک کلاسیک به منطق زیبایی شناختی اشیا معروف استآن هم به دلیل اینکه هر چیزی در محل خودش استفاده شده است .

طراحی داخلی با استفاده از آجرهای نمانسوز

این سبک از طراحی در اواخر قرن بیستم مورد استفاده عمومی قرار گرفت . طراحان و معماران داخلی منازل برای جذابیت بیشتر نمای داخلی ساختمان ها از آجر نسوز به عنوان راه حل جامع، جهت طراحی داخلی نماها بهره برده اند. 

به دلیل مقاومت و ماندگاری بالای آجرهای نسوز هم برای نمای بیرونی ساختمانو هم برای طراحی داخلی استفاده می ‌شوددر حال حاضر خیلی در اکثر نقاط دینا برای طراحی داخلی ساختمان به استفاده از آجرهای نسوز روی آورده اند .

معماران در ساخت و طراحی شومینه ها هم از آجر نسوز استفاده می کنند . برای طراحی و ایجاد یک فضای کلاسیک در مکان‌ های مسکونی، تجاری، رستوران، کافی ‌شاپ و اماکن دیگر از آجر نماسوز می توان در ساخت و طراحی بهره برد .  برای بوجود آوردن یک نمای ویژه از آجر نمانسوز با سایر آجرها به صورت ترکیبی جهت زیباتر کردن نمای داخلی ساختمان استفاده کرد . با توجه به تنوع بالای آجر نمانسوز میتوان در دیوارهای داخلی پس زمینه‌ای زیبا و دوست داشتنی به فضای داخلی بخشید ، استفاده از دیوار آجر نسوز با رنگ قرمز به عنوان پس زمینه برای تلویزیون، در طراحی داخلی کلاسیک بسیارزیبا و چشم نواز می باشد .

در طراحی داخلی به سبک کلاسیک این ویژگی ها را مد نظر داشته باشید :

• ترکیب بندی به همراه نظم و تقارن

قراردادن نقطه کانونی در مرکز تقارن طراحی داخلی

• استفاده از رنگ های موجود در طبیعت به دلیل زنده بودن جلوه اینگونه رنگ ها

استفاده از عناصر و مصالح طبیعی برای جذابیت بیشتر طراحی

چگونه با آجر نما نسوز قرمز رنگ یک سبک کلاسیک ایجاد کنیم

استفاده از آجر نمانسوز قرمز در طراحی داخلی ساختمان ها، موضوعی است که این روزها به شکل چشمگیری در معماری های نوین ساختمان دیده می شود. می توان حس نوستالژیک ایجاد شده در نماها زمانی که از آجرنسوز قرمز در طراحی داخلی نمای ساختمان ها استفاده شود را مشاهده کرد .

آجر نما نسوز در طراحی داخلی دارای چه ویژگی هایی می تواند باشد :

• دارای مقاومت در مقابل جذب رطوبت محیط 

• یک عایق مناسب در برابر سرما و گرما

• تنوع در رنگ و ترکیبات رنگی خاص و چشم نواز

مقابل خراشیدگی و ضربات مقاومت خوبی دارد

• تحمل فشاری بالا

• نسوز بودن و عایق نسوز در برابر اشتعال

در برابر عوال محیطی رنگ خود را از دست نمی دهد

• طراحی داخلی به سبک مدرن با آجر نما نسوز

•  

برای ایجاد یک طرح جدید جهت نمای ساختمان ها نیاز به خلاقیت می باشد در سالیان اخیر استفاده از آجر نما نسوز در طراحی داخلی ساختمان ها و منازل به سبک مدرن بیشتر مورد توجه معماران قرار گرفته . برای استفاده در طراحی و معماری دکوراسیون داخلی ساختمان ها، آجرهای نسوز به دلیل سادگی، سهولت در به کار گیری و سبک بودن بسیار مناسب می باشند . در طراحی داخلی ساختمان به شیوه مدرن ،  می توان از آجر نما نسوز برای دادن جلوه زیبا به ساختمان یا منزلتان استفاده کنید .

بسیاری از افراد هستند که وقتی اقدام به تعمیر ساختمان می کنند استفاده از آجرهای نسوز را به عنوان یک انتخاب مد نظر می گیرند . 

استفاده از آجر نسوز به سبک مدرن برای طراحی داخل منزل

با توجه به اینکه استفاده از آجر نما نسوز در طراحی داخلی می تواند یک جلوه زیبا برجسته به چشم دیگران بیاید می تواند به عنوان یک انتخاب عالی برای شما باشد . هم چنین آجر نسوز با استحکام بالا و امنیت و زیبایی در دراز مدت برای خانه شما محسوب می شود . 

• بهره بردن از آجر نسوز نما در اقلیم های مختلف

با توجه به شرایط اقلیمی متفاوت در مناطق گوناگون در معماری ها باید این مسئله را در مورد استفاده کردن یا نکردن از آجر نما نسوز مورد توجه و بررسی بیشتر قرار دهیم . هنگام به کار بردن آجر نسوز در ساخت و سازها باید از شرایط آب و هوائی آن منطقه در سازگاری با آجرهای نسوز مصرفی مطمئن شویم .

در پروژه های ساخت و ساز شهری استفاده از اجر نسوز نما علاوه بر اینکه دارای دوام و کیفیت بالا، در برابر عوامل محیطی از جمله سرما و گرما رطوبت و غیره می باشد در نظر شهروندان زیبایی و جذابیت خود را حفظ می کند . در تمام شرایط اقلیمی استفاده از آجر نما نسوز به عنوان کف فرش و محوطه سازی های شهری مناسب می باشد .

قبل از استفاده کردن از آجر نما نسوز با بررسی اقلیم منطقه مورد نظر باید ابتدا از هماهنگی کامل آجر نسوز با اقلیم آن منطقه اطمینان حاصل کنید . نمای آجر نسوز در طراحی ساختمان ها باید به گونه ای باشد که هم نمای بیرونی، و هم نمای داخلی آن ها، با شرایط آب و هوائی آن شهر، هماهنگ و سازگار باشد. سپس اطلاعاتی که به دست آورده اید را در طراحی و معماری ساختمان های آن مناطق، به صورت دقیق پیاده سازی کنید.

تأثیر گذاری شرایط اقلیمی برتزئینات معماری

شرایط محیطی هر منطقه به شدت بر روی معماری ساختمان ها تاثیر دارد که باید در زمان طراحی ساختمان ها به موقعیت های گرمایشی و سرمایشی منطقه مورد نظر توجه داشت. در ساخت و ساز بناهای آجری توجه و رعایت خصوصیت های اقلیمی منطقه علاوه بر ماندگاری بنا در کاهش مصرف انرژی نیز کمک زیادی می نماید. 

دلیل استفاده از آجر نسوز نما در معماری ساختمان ها :

مهندسان برای محافظت از بنای سازه در برابر عوامل جوی از نما کردن بهره می برند . آجرنسوز به عنوان لایه حفاظتی در نمای ساختمان این خصوصیات را دارا می باشد :

• عایق بودن نسبت به سرما و گرما و صوت

• خیابان های اصلی واقع شده‌اند از اهمیت خاصی برخوردار است.

• مقاومت بسیار بالای آجر نسوز در برابر ضربه یخ زدگی آتش سوزی و ریزش

• سبک بودن انواع آجرهای نسوز و قابلیت استفاده در ساختمان های بلند

هنر آجرکاری در دوره های تاریخی

در طول تاریخ استفاده از آجر برای ایجاد بناها و سازه ها یکی از موفقیت های انسان می باشد. امروزه در سراسر دنیا، معماران به بررسی و به کارگیری یکی از قدیمی ترین و پایدارترین مصالح ساختمانی در جهان می پردازند: انواع آجرهای ساختمانی .

به دلیل ماندگاری و مقاومت بالای آجرها استفاده از انواع محصولات آجری در ساختمان سازی، نماسازی خارجی و داخلی بناها در صنعت ساخت و ساز دارای اهمیت ویژه ای است.

بناهای آجری در معماری ایرانی، تمام دنیا را تحت تأثیر سبک های خاص و بی نظیر خود قرار داده است، تا جایی‌که سر ادوین لوتینز در این باره گفته است:

از آجرکاری ایرانی سخن نگویید؛ بلکه از جادوی آجری ایران صحبت کنید.

استفاده از آجر نسوز در نمای ساختمان

با کاربرد آجر نسوز در نمای ساختمان میتوانید اطمینان خاطر داشته باشید که نمای ساختمان شما برای نسل های آینده و فرزندان شما هم جذاب و همانند روز اول باقی میماند . البته این فقط در یک صورت امکان پذیر است و آن استفاده از آجر های نسوز با فرمولاسیون استاندارد و دارای استاندارد میباشد . متاسفانه سطح بازار از انواع آجر های نما با نام آجر نسوز پر شده است ولی کیفیت لازم را در دراز مدت ندارند و بعد از گذشت چند سال از زمان نصب تغییر رنگ داده یا تغییر شکل میدهند . جلبک میبنند یا شوره میزنند . توصیه میشود در زمان خرید حتما داشتن استانداردهای ثبات رنگ و ضد شوره بودن آجر نسوز را از فروشنده بخواهید . 

کاربرد آجرهای نسوز

مهم ترین ویژگی آجر های نسوز مقاومت بالای آنها در برابر حرارت می باشد و این مسله باعث می شود تا از این متریال به عنوان پوشش درونی کوره های صنعتی استفاده شده و حتی قابل استفاده در شومینه ها هم می باشد. در واقع در فضاهایی که دارای درجه حرارت بالایی هستند، می توان از آجر های نسوز استفاده نمود. توجه داشته باشید که آجر های نسوز با توجه به نوع ماده ای که در ترکیبات آنها به کار رفته است، دارای انواع مختلفی بوده و هر کدام با توجه به مواد به کار رفته در آنها گستره های مختلفی از حرارت را می توانند تحمل کنند. آنچه تا دهه ۱۹۶۰ برای پوشش کوره ها مورد استفاده قرار می گرفت، کربن و خاک نسوز است، اما در حال حاضر کاربرد آجر های نسوزدر پوشش داخلی کوره ها بسیار گستره می باشد.